POMOC W ZAKRESIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO - PRZEWODNIK DLA RODZICÓW

4 stycznia 2024Szafran Ewa
POMOC W ZAKRESIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO - PRZEWODNIK DLA RODZICÓW

Zdrowie psychiczne to dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny człowieka, a także zdolność do rozwoju i samorealizacji. Zdrowie psychiczne nie oznacza jedynie braku chorób. Przejawia się równieżw: poczuciu własnejwartości, zdolności do własnegorozwoju, odpowiedzialności za swoje życie (decyzje, trudności,sukcesy), zaangażowaniu w życie społeczne, pracę, naukę.

Trudności w obszarze zdrowia psychicznego są powszechnymi, choć często nadal wstydliwymi - szacuje się, że co czwarta dorosła osoba ma doświadczenie kryzysu psychicznego lub zaburzeń zdrowia psychicznego.

W 2022 roku  Światowa Organizacja Zdrowia opublikowała raport dotyczący zdrowia psychicznego, w którym podała, że zaburzenia lękowe są najczęściej występującym zaburzeniem psychicznym na świecie, drugie miejsce zajmuje zaś depresja.

W radzeniu sobie z wyzwaniami w życiu pomocne są różne nasze zasoby i źródła wsparcia. W radzeniu sobie z trudnościami w zakresie zdrowia psychicznego wskazane jest skorzystanie z pomocy specjalistycznej - psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry.

Z pomocy psychologicznej może korzystać każdy, kto odczuwa taką potrzebę. Mylnym jest przekonanie, że z pomocy psychologicznej mogą korzystać jedynie osoby z zaburzeniami psychicznymi, poważnymi problemami w funkcjonowaniu. Motywacją do spotkania z psychologiem może być odczuwane cierpienie (związane ze stanem zdrowia psychicznego, trudnościami życiowymi, problemami w relacjach społecznych), ale także chęć rozwoju, samopoznania.


Specjalistyczną pomoc możemy otrzymać w różnej formie, w zależności od potrzeb:
- Diagnoza psychologiczna(odbywa się stacjonarnie) zarówno bezpłatnie: dla dzieci - w poradniach psychologiczno - pedagogicznych lub poradniach zdrowia psychicznego, jak i odpłatnie w prywatnych poradniach i gabinetach psychologicznych.
Przeprowadzenie diagnozy psychologicznej wynika z potrzeby określenia przyczyn trudności, stwierdzenia występowania zaburzeń (np. czy dziecko ma ADHD, specyficzne trudności w nauce). Diagnoza psychologiczna często wynika z potrzeby wydania dokumentów, zaświadczeń (np. opinii lub orzeczenia dla dziecka do szkoły, opinii psychologicznej w celu przedłożenia w komisji ZUS lub zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności). Może ją przeprowadzać wyłącznie psycholog (czyli osoba, która ukończyła studia psychologiczne i uzyskała dyplom magistra psychologii). Diagnoza psychologiczna przebiega według ustalonych zasad, przeprowadzana jest w oparciu o testy psychologiczne, które są wystandaryzowane i dozwolone do użytku w Polsce. Psycholog ma obowiązek informowania klienta o tym, jakich narzędzi, w jakim celu używa oraz omówienia wyników badania.
- Konsultacje/poradnictwo psychologiczne(możliwe stacjonarnie oraz online) - jest to forma pomocy krótkotrwałej, obejmująca od jednego do kilku spotkań. Ich celem jest ustalenie potrzeb klienta, omówienie trudności, sprecyzowanie możliwych dalszych sposobów działania klienta lub określenia form dalszej pomocy psychologicznej. Konsultacji/porady udzielić może zarówno psycholog, jak i psychoterapeuta.
- Psychoterapia- prowadzona może być w formie indywidualnej, w parze, rodzinnie lub grupowo (stacjonarnie oraz online). Psychoterapia jest taką formą pomocy, która służypoprawiedobrostanuizdrowia psychicznego, rozwojowirelacjiiumiejętności społecznych, może dotyczyć zmiany lub radzenia sobie z trudnościami.Psychoterapia może być prowadzona w sposób krótkoterminowy (około 3 miesięcy) oraz długotrwały (kilka miesięcy - kilka lat).To, jak długo trwa psychoterapia, zależy przede wszystkim od dwóch czynników - potrzeb klienta, powodu, dla którego prowadzona jest psychoterapia (głębokości, złożoności trudności) oraz nurtu, w jakim pracuje psychoterapeuta. W Polsce dozwolone jest prowadzenie terapii według kilku nurtów, które różnią się od siebie sposobem pracy z klientem. Ważne jest przy wyborze terapeuty uwzględnić ten aspekt jego pracy. Psychoterapeutą jest osoba, która oprócz niezbędnego wykształcenia wyższego, ukończyła akredytowane przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne szkolenie psychoterapeutyczne (lub jest w trakcie realizowania szkolenia). Nurty psychoterapii to: poznawczo - behawioralny, systemowy, psychodynamiczny, Gestalt i integracyjny.
- Konsultacja psychiatryczna- konsultacji psychiatrycznej udzielić może wyłącznie lekarz specjalista (osoba, która ukończyła studia medyczne oraz uzyskała tytuł specjalisty psychiatry dzieci i młodzieży lub dorosłych). Konsultacja psychiatryczna odbywa się podczas jednego lub kilku spotkań. Jej celem jest rozpoznanie przyczyn trudności klienta, wskazanie dalszych form pomocy, w tym leczenia farmakologicznego. Lekarz psychiatra jest osobą, która ma kompetencje do wprowadzania leczenia farmakologicznego, jak i wystawienia zwolnienia lekarskiego.
GDZIE: Poradnie Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży (NFZ, bezpłatnie), prywatne gabinety lekarskie (odpłatnie).
- Interwencja kryzysowa- to również pomoc krótkotrwała, skupiona na jednym lub kilku spotkaniach, pilna i doraźna. Udzielana jest przez różnych specjalistów, w zależności od miejsca, w którym jest realizowana. Pomoc ta wynika z nagłej, trudnej, kryzysowej sytuacji człowieka, często zagrożenia zdrowia i życia. Skierowana jest na udzielenie niezbędnej pomocy, wsparcia. Może być realizowana zdalnie oraz stacjonarnie.
GDZIE: telefony zaufania, Punkty Interwencji Kryzysowej.
- Grupy wsparcia- to forma pomocy grupowej, w której uczestniczą osoby o podobnych problemach i trudnościach (np. grupa wsparcia dla osób z depresją, grupa wsparcia dla osób, które doświadczyły straty osoby bliskiej). Grupy takie mogą mieć charakter zarówno formalny (organizowane przez specjalistyczne instytucje i prowadzone przez jedną lub dwie profesjonalnie przygotowane osoby), jak i samopomocowy (gdy tworzone są przez samych jej członków). Mogą mieć także charakter otwarty (gdy w każdym momencie mogą dołączyć do nich nowi członkowie) lub zamknięty (gdy nowi członkowie nie mogą dołączać do spotkań po ich rozpoczęciu). Udział w grupie wsparcia polega na dzieleniu się własnymi doświadczeniami z innymi jej członkami, słuchaniu, nawiązywaniu kontaktu, dzieleniu się pożytecznymi informacjami, udzielaniu sobie wzajemnie wsparcia emocjonalnego. Aktywne uczestnictwo w grupie wsparcia pomaga w pracy nad sobą, w osobistym rozwoju, a także w radzeniu sobie z codziennymi trudnościami.  Spotkania grup wsparcia odbywają się zwykle w takich miejscach jak: poradnie psychologiczne, poradnie rodzinne, ośrodki terapii uzależnień, szpitale psychiatryczne. Niektóre samopomocowe grupy wsparcia działają również jako internetowe fora wsparcia, istnieje więc możliwość uczestniczenia w nich on-line.
- Grupy rozwojowe- to forma pomocy grupowej, w której uczestnicy łączą się wokół wspólnego celu rozwoju np. grupa rozwojowa dla rodziców, grupa rozwojowa dla młodych dorosłych. Grupy te działać mogą w formie zdalnej, jak i stacjonarnej. Udział w grupie polega na wzajemnym wspieraniu rozwoju, rozmowach, udzielaniu wsparcia, wymianie wiedzy, kompetencji. Aby aktywnie uczestniczyć w grupie wsparcia potrzebne jest dokonywanie autorefleksji, otwartość na rozwój.
- Psychoedukacja- wykłady, webinary, warsztaty i treningi psychoedukacyjne - to forma pomocy psychologicznej grupowej, skierowana do wszystkich osób, które potrzebują poszerzyć swoją świadomość dotyczącą różnych zagadnień psychologicznych (np. rozwoju dziecka, asertywności, komunikacji, uzależnień). Obecnie psychoedukacja jest powszechnie dostępna, często bezpłatnie, aktualnie szczególnie w formie on-line. Psychoedukacja ma na celu poszerzenie wiedzy i umiejętności psychologicznych, pomaga w lepszym funkcjonowaniu, radzeniu sobie. Psychoedukacja ma działanie umacniające człowieka, buduje świadomość i proaktywną postawę w trudnościach, prowadzi do zmiany zachowań.


Czym różni się psycholog, psychoterapeuta i psychiatra?
PSYCHOLOG- to osoba, która ukończyła studia psychologiczne i posiada tytuł magistra psychologii.


PSYCHOTERAPEUTA- to osoba, która oprócz niezbędnego wykształcenia wyższego, ukończyła akredytowane przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne szkolenie psychoterapeutyczne (lub jest w trakcie realizowania szkolenia, min. po 2 roku szkolenia). Pracuje w określonym nurcie psychoterapii: poznawczo - behawioralnym, systemowym, psychodynamicznym, Gestalt lub integracyjnym. Psychoterapueta jest osobą, która ukończyła własną psychoterapię, a swoją pracę z klientem poddaje stałej superwizji (superwizja jest formą konsultacji pracy psychoterapeuty z innym psychoterapeutą - superwizorem).
PSYCHIATRA- osoba, która ukończyła studia medyczne oraz uzyskała tytuł specjalisty psychiatry lub psychiatry dzieci i młodzieży.

Gdzie szukać pomocy:
- poradnie psychologiczno-pedagogiczne - dla dzieci od urodzenia do ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej (Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna, która obejmuje opieką uczniów w naszej szkole znajduje się w Tarnowie Podgórnym, ul. Sportowa 1, tel. 61415 65 13, https://liblink.pl/zFimdFAagT
- poradnie zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży
- oddziały i szpitale psychiatryczne
- prywatne gabinety i poradnie
- punkty interwencji kryzysowej
- stowarzyszenia i fundacje
- telefony zaufania
- miejsca w sieci

Telefony zaufania

116 111 - Telefon Zaufania dla dzieci i młodzieży prowadzony przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę (czynny codziennie, całą dobę)

116 123 - Telefon zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym (czynny codziennie od 14 do 22)

801 889 880 - Telefon Zaufania dla osób cierpiących z powodu uzależnień behawioralnych (uzależnienie od hazardu, internetu, zakupów itd.) (czynny codziennie w godzinach 17-22)

800 120 002 - Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia (czynny codziennie, całą dobę)

600 070 717 - Telefon interwencyjny prowadzony przez Centrum Praw Kobiet (czynny codziennie, całą dobę)

800 220 280 - Telefon zaufania Fundacji Znajdź pomoc (od poniedziałku do piątku w godzinach 17-20)

800 108 108 - Telefon zaufania Fundacji Nagle Sami, dla osób po stracie bliskich (czynny w dni powszednie od 14 do 20)

W jaki sposób wybrać odpowiedniego dla siebie specjalistę?
Z poszukiwaniem psychologa, psychiatry jest podobnie jak z poszukiwaniem każdego innego specjalisty - lekarza, logopedy dla dziecka itd. Warto opierać się o polecenia innych osób, ale także sprawdzić czy ta osoba odpowiada moim potrzebom i oczekiwaniom? Ważne jest upewnienie się co do kompetencji osoby - ukończonych studiów, szkoły psychoterapii oraz tego, w jakim nurcie pracuje.

Jakie miejsca w sieci warto obserwować:
dla rodziców:
Gosia Musiał https://liblink.pl/EdusUb3wqf
Agnieszka Stein https://liblink.pl/dgTKkFyOBv
Zuza Skrzyńska https://liblink.pl/URnwN3r1Db
Małgorzata Stańczyk https://liblink.pl/jLoKZ7PQY0
Fundacja dajemy dzieciom siłę https://liblink.pl/ov56bgVAmA
Życie warte jest rozmowy https://liblink.pl/NUKEknvr3v
https://liblink.pl/VuoGnygKdK

dla każdego, kto doświadcza problemów w obszarze zdrowia psychicznego:
Instytut Psychologii zdrowia https://liblink.pl/0j2hO3ivxy
Notatki terapeutyczne, blog o psychoterapii https://liblink.pl/IqQwfZjLKX
Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS, kanał na YouTube https://liblink.pl/J5QvlzZqRr
       
Ta strona wykorzystuje ciasteczka lub podobne technologie do przechowywania informacji. Brak zmiany w ustawieniach przeglądarki oznacza zgodę na to. Więcej w naszej polityce prywatności.